SŁOWO O AUTORZE I JEGO PRACY.
 

W 1794 roku, wobec niedostatku broni palnej i powszechnym wprowadzeniu na uzbrojenie kos i pik, znany architekt warszawski Piotr Aigner pisze niewielkie dziełko - instrukcję "Krótką naukę O pikach i kosach", którą wydaje w Warszawie w swej drukarni Piotr Zawadzki.

Piotr Aigner urodził się w Puławach w roku 1756 (zmarł w 1841). Był z wykształcenia architektem i rozmiłowanym w wojskowości. W roku 1794 został członkiem Departamentu Uzbrojenia w Komisariacie Wojennym Rady Najwyższej Narodowej. Wtedy to opracował nowy model kosy i piki bojowej, ale również adoptował domy na lazarety oraz rozpoczął budowę ludwisarni.

Dla polskiej sztuki walki broszura ta ma ogromne znaczenie i to nie tylko ze względu na zawarte tam ryciny / jest ich niewiele/ale z uwagi na treść, z której jasno wynika, że kosa była bronią właściwą dla Polaków. Aigner pisze: "cepy, kosy, pałki są bronią właściwą włościan naszych".

Autor podaje szczegółowe przepisy wraz z rysunkami wyglądu i sposobów osadzania kos i rzezaków na sztorc. Kreśli sposoby ich użycia w walce oraz podaje szereg interesujących uwag i spostrzeżeń na temat stosowanych technik i sposobów walki i to nie tylko przez naszych rodaków. W sumie jest to bardzo pożyteczna broszura jasno ukazująca kosę jako broń bojową, a Polaków jako mistrzów w posługiwaniu się nią. Chwała mu!

            Prezentowana poniżej instrukcja jest przedrukiem z roku 1831. Dla porównania umieściłem na jej końcu dwie karty z oryginalnego wydania Aignera z 1794 r.                                                                 

                                                                                                         
                                                                                                                  Zbigniew Sawicki

Zawiercie, A.D. 2010.